Pierwsze spotkanie eksperckie w ramach projektu „System Oddziaływań Profilaktycznych w Polsce” miało miejsce 25 listopada 2016 roku w Poznaniu. W panelu uczestniczyło trzynastu ekspertów. Poniżej przedstawiono rekomendacje etapowe podsumowujące spotkanie.
Zespół ekspertów zewnętrznych (UAM w Poznaniu):
- Prof. zw. dr hab. Agnieszka Cybal-Michalska,
- Prof. dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik,
- Prof. dr hab. Hanna Krauze-Sikorska,
- Prof. zw. dr hab. Magdalena Piorunek
- Dr Ewa Karmolińska-Jagodzik
Zespół ekspertów wewnętrznych:
- prof. dr hab. Jacek Pyżalski, UAM w Poznaniu
- prof. dr hab. Krzysztof Ostaszewski, IPiN w Warszaweie
- dr Jakub Kołodziejczyk, UJ w Krakowie
- prof. dr hab. Antoni Jeżowski, PWSZ w Głogowie
- mgr Tomasz Kowalewicz, Fundacji „Praesterno”
- dr Robert Porzak, Fundacja „Masz szansę”
- dr Grzegorz Kata, Fundacja „Masz szansę”
- dr Wiesław Poleszak, Fundacja Masz szasnę – Koordynator projektu
Rekomendacje
Podsumowaniem dyskusji są rekomendowane kierunki działań w obszarach: społeczno-kulturowym, administracyjno-prawnym, finasowaniu profilaktyki oraz realizacji działań w szkole:
• w związku z rolą i znaczeniem cech osobowościowych i kompetencji interpersonalnych realizatorów profilaktyki w szkole diagnoza winna obejmować oczekiwania uczniów co do realizatora profilaktyki
• w związku z tym, że profilaktyka nie jest obecnie zintegrowana z codziennymi aktywnościami szkoły pojawia się pytanie czy powinna być realizowana przez nauczycieli/szkolnych specjalistów – o ile nauczyciele zaczną być rozliczani ze skuteczności działań profilaktycznych, czy też raczej w większości przez zewnętrznych ekspertów
• integracja treści profilaktycznych w codzienną praktykę działania szkoły – połączenie profilaktyki z wychowaniem i nauczaniem w sposób, który jednoznacznie wskaże konieczność prowadzenia działań profilaktycznych – rozważanie możliwości włączenia treści z zakresu profilaktyki w podstawę programową
• w związku z oporem nauczycieli przed realizowaniem działań profilaktycznych diagnoza powinna obejmować zapotrzebowanie nauczycieli na wsparcie ich kompetencji osobistych
• w związku ze zróżnicowaniem działań profilaktycznych prowadzonych w poszczególnych szkołach diagnoza powinna dawać możliwość porównywania wyników i ich odnoszenia do danych z bazy programów rekomendowanych oraz zweryfikować znajomość i skalę stosowania bazy programów rekomendowanych (zmiana mechanizmu doboru realizatorów profilaktyki, działań profilaktycznych, czy profilaktyka prowadzona w oparciu o potrzeby)
• w związku z niewielkim wykorzystaniem bazy programów rekomendowanych diagnoza powinna zweryfikować potrzebę i formy modyfikacji procesu włączania programów profilaktycznych do bazy programów rekomendowanych oraz sposoby zwiększenia jej przydatności dla decydentów, autorów i realizatorów profilaktyki, jak i dla odbiorców bezpośrednich działań profilaktycznych
• w związku ze zróżnicowaną skutecznością korzystania ze środków finansowych przeznaczonych na profilaktykę diagnoza powinna dawać możliwość oceny znajomości źródeł finansowania i możliwości szkoły ubiegania się o dane środki (ocena mechanizmów finansowania profilaktyki w szkole, systematyczności planowania wydatków, źródeł; modeli wydatkowania środków na profilaktykę w gminach)
• diagnoza powinna również dawać możliwość oceny procesu przygotowywania szkół do wprowadzenia modelu social-emocional learning, kształtowania kompetencji miękkich
• elementem diagnozy powinna być również ocena systemu kontroli jakości działań profilaktycznych prowadzonych w szkołach
• w związku z powszechnością podejścia skoncentrowanego na deficytach i trudnościach diagnoza powinna dawać możliwość oceny rozwoju poszczególnych pozytywnych kompetencji uczniów i całej społeczności danej szkoły
• ważnym obszarem diagnozy powinno być również zidentyfikowanie miejsca szkoły w profilaktyce (dotychczas wyznaczone szkolnym programem profilaktyki); analizy rozporządzeń i zmian w nich zachodzących na przestrzeni lat.
Materiały po panelu eksperckim:
- dr Robert Porzak - Koncepcja projektu
- dr Wiesław Poleszak - Charakterystyka struktury projektu i zadań w nim ujętych
- prof. Antoni Jeżowski - Finansowanie oddziaływań profilaktycznych w Polsce
- prof. Krzysztof Ostaszewski - W kierunku diagnozy profilaktyki: stan i rekomendacje
- prof. Jacek Pyżalski - Problemy profilaktyki
- dr Jakub Kołodziejczyk - Atuty i ograniczenia działań profilaktycznyh
- dr Ewa Karmolińska-Jagodzik - Problemy młodzieży
- prof. Hanna Krauze-Sikorska - Jak rozpoznać ryzyko i pomagać
- prof. Magdalena Piorunek - Poradnictwo zawodowe (poradnictwo kariery) na etapie adolescencji jako element systemu profilaktyki
- prof. Agnieszka Cybal-Michalska - Młodzież w rzeczywistości permanentnej zmiany, „kruchej teraźniejszości” i wielości możliwości
- prof. Agnieszka Gromkowska-Melosik - Zaburzenia odżywiania się